Tag Archief van: boom

Spelen met de kleuren van de regenboog

ad van den Boom in gesprek met bezoekers van de nock nock art fair over spelen met de kleuren van de regenboog

Ergens op een plek, ver weg van waar je woont, kom je twee mannen tegen. Een man met zijn vader van bijna 100 jaar oud. Je komt met elkaar in gesprek. De zoon vraagt wat je doet. Je laat je website zien en hij ziet je bomen.
‘Je bent een groot kunstenaar, omdat je als geen ander kunt spelen met de kleuren van de regenboog,’ zegt hij.
Mooi gezegd, denk ik.
‘Dank je wel,’ en ik maak een buiginkje.
‘Het is grandioos…’ vervolgt hij.
Ik voel me vereerd.
Twee weken later sta je op de Nock Nock art fair.
‘Het zijn de kleuren die me in vervoering brengen. De bomen met hun verhalen,’ zeggen bezoekers.
‘Het doet me denken aan Van Gogh, maar het is toch anders,’ ook dat is wat veel mensen zeggen.
‘Het lijkt ook wel op Matthew Wong,’ merken bezoekers op.

logo no-knock art fair

Ik weet niet zo goed wat ik met hun positieve reacties moet… Bescheiden blijven, lijkt mij het beste.
En dan komt er een kwartier voor sluitingstijd een jonge kunstschilder naar me toe die zegt: ‘Het doet me denken aan Matthew Wong, maar ik vind jou beter.’ Ooit interviewde ik een vrouw die werkte bij een taxatiebedrijf en ze zei iets moois, iets wat ik nooit zal vergeten… ‘Mensen worden niet gelukkig van geld, mensen worden gelukkig van waardering.’

Ze heeft gelijk, de gouden pot waar ik de kleuren vandaan haal, staat aan het begin van de regenboog.

 

Over kunst, kritiek en vooruitgang

We kunstschilder Ad van den Boom voor een groot doek staan waarop twee bomen staan. Het schilderij staat op z'n kop om de onderkant te schilderen. De foto hoort bij een verhaal over kunst, kritiek en vooruitgang

Tekenen, schrijven en schilderen is van kleins af aan mijn grote passie. Het was mijn hobby tot ik in de reclame ging werken en ik van mijn hobby, mijn werk kon maken. Als je besluit om van je hobby je werk te maken, dan moet je accepteren dat je geen hobby meer hebt. Maar er is nog iets anders wat je moet accepteren; je moet aanvaarden dat, wanneer je er echt werk van maakt, ook iets moet bereiken. In de reclame betekent dit onderscheidende concepten bedenken en uitwerken, die dan ook nog met prijzen onderscheiden moeten worden.

Creativiteit is meer dan reclame

De reclame was een mooie en inspirerende periode in mijn leven met veel stress en ook met veel waardering. Maar reclame is niet iets wat je eeuwig vol kunt houden. Ik niet in ieder geval. Het was te beperkt. Ik wilde meer doen met mijn creatieve vermogen. Want creativiteit kan veel meer voor een organisatie betekenen dan een mooie commercial, een impactvolle advertentie, een unieke mailing of een onderscheidende actie.

Op een bepaald moment in mijn carrière deed de mogelijkheid zich voor om creatieve ideeën voor de binnenkant van organisaties te bedenken. Zo kwam ik in aanraking met leiderschap, cultuur, verandering, coaching en teambuilding, waarbij de creatieve insteek meer dan eens het grote verschil maakte.

Creatie is reactie

Creëren betekent voor mij meerwaarde realiseren – creatie is reactie – zo kan je het noemen.

De opgedane kennis en ervaring gebruik ik al meer dan tien jaar om concepten te bedenken om mensen op een andere manier naar de wereld te laten kijken. Dit resulteerde in een expositie rondom wereldleiders en een tentoonstelling rondom de ramp met de MH-17. Op de een of andere manier kom ik met deze projecten niet echt verder en dat geldt ook voor mijn bomen en hun verhalen. Natuurlijk krijg ik erkenning van mensen die mijn werk zien en ook op lokaal niveau krijg ik aandacht, maar daarbuiten wordt het een ingewikkeld verhaal.

Ergens begrijp ik de afwijzing wel, want ook in de reclame gingen de beste ideeën meestal niet door omdat ze een gevaar vormden. Dit soort ideeën maken mensen onzeker. Wat als het mislukt? Wat als ik kritiek krijg? Wat als…?Iedere keer opnieuw loop ik met mijn eigen concepten tegen een muur waar ik niet doorheen kan breken. Een grens die ik blijkbaar niet kan passeren.

Resist the usual

Lang heb ik gedacht dat die belemmering er ligt omdat wat ik maak simpelweg niet past in de tijd waarin ik leef. En die gedachte heb ik nog steeds. Kunst beweegt zich binnen een veld van gevestigde overtuigingen, een wereld met eigen wetten en ongeschreven regels. Alles wat buiten dat kader valt, wordt met argwaan bekeken of zelfs afgewezen. Pas veel later, als de wereld klaar is, kan zoiets soms ineens vanzelfsprekend worden.

Maar misschien is er nog iets anders aan de hand. Misschien ligt de muur niet buiten mij, maar in mij. Misschien kan ik hem niet slechten omdat ik niet bestand ben tegen de kritiek die mijn werk oproept.

Want is kunst niet altijd een spiegel, en is kritiek niet vaak de weerstand tegen wat men liever niet onder ogen ziet? Dit is niet nieuw. Van Gogh stierf in eenzaamheid, zijn werk amper erkend. Hilma af Klint verstopte haar doeken omdat ze wist dat haar tijd haar niet zou begrijpen. En Duchamp, met zijn urinoir als kunstwerk, werd in eerste instantie weggehoond, voordat men begreep dat kunst niet hoeft te bevestigen wat men al wist, maar juist bedoeld is om dat los te wrikken. 

Reclame, realiteit en perceptie

In de tijd dat ik in de reclame werkte, eerst als copywriter en later als creatief directeur, leerde ik dat perceptie niet vaststaat, maar gevormd wordt. Reclame is niet per se de waarheid, maar een constructie, een spel met verwachtingen. En toch is het een spel met regels. Kunst daarentegen hoeft geen concessies te doen, geen rekening te houden met wat verkoopbaar is. Toch lijkt het of de kunstwereld diezelfde regels heeft overgenomen.

Pierre Bourdieu schreef over de onzichtbare krachten die bepalen wat als waardevol wordt gezien binnen een cultureel veld. Kunst mag dan vrij lijken, maar beweegt zich binnen kaders van erkenning en commercieel belang. Wie te veel afwijkt, wordt vaak genegeerd—tenzij de tijd de kunstenaar inhaalt. Dit is wat Thomas Kuhn paradigmawisselingen noemt: eerst weerstand, dan acceptatie, en uiteindelijk het onvermijdelijke besef dat de werkelijkheid altijd in beweging is.

Authenticiteit en weerstand

Je zou kunnen zeggen dat ik me uit de problemen denk, en misschien is dat ook zo. Misschien kan ik ook heel anders kijken naar de situatie waarin ik zit. Een aantal bezoekers van een beurs zei, nadat zij de 120 andere exposanten hadden gezien, dat mijn werk als enige authentiek was.

Misschien is dat geen beperking, maar een voorbode.

Want in een wereld die steeds meer versmelt tot een generieke eenheidsworst, zijn het de jonge mensen—degenen die de toekomst vormen—die verlangen naar iets echts. Niet een variatie op wat ze al kennen, niet een herhaling van het bestaande, maar iets wat hen ergens naartoe trekt zonder dat ze precies kunnen benoemen waarom. Misschien is dat waarom mijn werk hen aanspreekt.

Authenticiteit als een kompas in een tijd die zijn richting kwijt lijkt te zijn

Misschien is dat ook een kwestie van hoe ze denken, hoe ze waarnemen. Onderzoek toont aan dat iedere generatie zich neurologisch en cognitief aanpast aan de wereld waarin ze opgroeit. Het Flynn-effect beschrijft hoe abstract denken en patroonherkenning zich ontwikkelen naarmate de complexiteit van de samenleving toeneemt. Tegelijkertijd laten hersenscans zien dat jonge generaties, gewend aan constante informatieprikkels, sneller schakelen en minder geduldig zijn met herhaling. Misschien is dat waarom ze zich aangetrokken voelen tot kunst die geen bevestiging is van wat ze al wisten, maar een deur opent naar wat nog niet is vastgelegd.

Het begint pas als anderen denken aan stoppen

Vincent van Gogh hield vol, tot hij het niet langer kon. Hij vocht tegen een tijd die hem niet begreep, en verloor. Maar ik ben hier nog. En ik vecht door. Ik noem het: het begint pas als anderen denken aan stoppen.

In een wereld waar men afhaakt zodra de erkenning uitblijft, is het de kunst om juist dan door te gaan. Om te blijven creëren, te blijven proberen, zelfs als niemand nog kijkt. Niet omdat succes gegarandeerd is, maar omdat stoppen geen optie is. Dat is het verschil. Misschien is dat de reden waarom ik die muur telkens opnieuw tegenkom—niet om mij tegen te houden, maar om te testen of ik de kracht heb om erdoorheen te breken.

De verhalen van bomen

Ik denk aan de bomen die ik schilder, de verhalen die ze vertellen. Elk met hun eigen verleden, gevormd door wind en tijd, door droogte en overvloed, door littekens van stormen en jaren van stilte. Ze staan er. Onaangepast en onverschrokken, zonder de noodzaak om zich te voegen naar een verwachting. Een boom vraagt zich niet af of hij in de smaak valt. Hij groeit, omdat hij niet anders kan. Misschien is dat wat kunst moet zijn. Niet een buiging naar wat men verwacht, maar een worteling in wat onontkoombaar is.

In de ecologie spreekt men van disturbance ecology: het besef dat verstoring—stormen, bosbranden, het afbreken van het oude—geen vernietiging betekent, maar de basis vormt voor regeneratie en groei. Zonder verstoring is er geen vernieuwing. Ook Joseph Schumpeter’s concept van creative destruction draait om dit principe: oude structuren moeten breken om ruimte te maken voor iets nieuws.

Misschien is dat de hoop die er altijd is. Dat de wereld uiteindelijk zoekt naar verbinding, dat leiders zich realiseren dat vooruitgang geen vernietiging hoeft te betekenen, en dat we, net als bomen die in de herfst loslaten om ruimte te maken voor de lente, moeten durven loslaten om te kunnen groeien. Kunst is geen bevestiging van wat we al weten. Kunst is een beweging naar wat we nog niet begrijpen. En dat is misschien wel precies de reden waarom het weerstand oproept.

Herfst

Vier bomen in herfstkleuren in een fantasie landschap, schilderij acryl op linnen met als titel HerfsHerfst is het eerste schilderij uit een serie die ik de komende tijd ga maken. De serie is geïnspireerd op de zwart wit tekeningen die ik tijdens de lock downs gemaakt heb. In deze tekeningen zijn geschreven verhalen opgenomen. De meeste teksten zijn geschreven in het Nederlands en voor de meeste mensen op deze wereld dus onleesbaar. Hierdoor zijn het grafische elementen geworden. Ook in de natuur zijn er grafische elementen die we niet kunnen lezen. Zo vertellen alle bomen hun eigen verhaal. Een verhaal over tijd, het leven en dat stilstaan zorgt voor verdieping en diepgewortelde kennis over het bestaan.

Waarom ik steeds verander

Op mijn website kun je zien dat ik niet werk in een stijl, maar dat ik steeds verander. Die dwang om te veranderen heeft te maken met dat ik aan iets anders moet beginnen, zodra mensen vinden dat ik een eigen handschrift moet hebben. Hoe dit komt kun je hier lezen. En dan is er nog een andere reden. Door mijn verleden in de wereld van advertising ben ik gewend om te denken in concepten. En ieder concept vraagt om een andere uitwerking. Vandaar dat ik soms abstract werk en dan weer realistisch. Ik heb dat crealisme genoemd. Even terug naar het schilderij me de titel Herfst. Bij dit schilderij hoort een verhaal wat je hieronder kunt lezen, het is een sonnet.

Eind zonder begin

Rode en gele bladeren aan de bomen
Het gras nog mals, maar ook vol mos
Vogels horen de winter komen
Paddenstoelen vormen een bos

Struiken tussen zomer en winter in
De zon verliest elke dag aan kracht
Is dit het eind of is dit een nieuw begin
De herfst bekent kleur, toont haar pracht

Regendruppels spatten uiteen op het raam
De wind speelt met de pannen op het dak
Hoog aan de hemel zie ik een ster staan
Het vuur in de haard stelt me op mijn gemak

Het is iedere keer een eind zonder begin
Geeft dat misschien het leven zin

Voor mensen die dit verhaal lezen in een vertaling. Mijn achternaam betekent boom, vandaar dat ik iets met bomen heb.

Duizendmiljoen

schilderij van boom met herfstkleuren

Duizendmiljoen kleuren uit de serie bomen en hun verhalen

Duizendmiljoen kleuren dragen de bladeren die ik draag. Bladeren die samen met mij dit jaar hebben mogen beleven op een manier die bijzonder was. Samen waren we getuige van de wereld om ons heen. Een wereld die ontstond en onderging. Een waanzinnig verhaal van vier jaargetijden, wat ik voor een deel met hen delen kan. Want als ik het laatste jaar overdenk, realiseer ik me dat de bladeren verteerd worden op de grond zonder mij. Drie maanden ben ik een koning zonder kroon, een kale getuige in een nog kaler landschap. Ik heb me voorbereid op de barre tijd die komen gaat. Storm, vorst en wind uit dodelijke richting. Ik ben klaar om te overleven, klaar om na te denken over de kansen die komen.

Duizendmiljoen kleuren zijn de ervaringen die ik draag.

Ervaringen van mensen, van dieren, van de zoektocht. En ik droom, ik droom oneindig van het verhaal om me heen waar ik middenin sta. Een verhaal over leven en sterven, een verhaal over ritselen, een verhaal over zwijgen. Een boom die alles weet… bijna.

Duizendmiljoen kleuren wordt geveild ten behoeve van het Vlle Lustrum van H.D.D. Beaufort van het Amsterdams Studenten Corps.

Uit de serie bomen en hun verhalen.

200 jaar oude boom

blog 200 jaar

Deze boom staat aan het begin van de oprit naar ons huis. Het is een 200 jaar oude boom die ziek is en alleen nog maar leeft omdat een chirurg iedere twee jaar de zieke takken en parasieten verwijderd. De boom is één van de bomen die mij inspireerde om een serie schilderijen te maken waarin bomen hun ‘persoonlijke’ verhaal vertellen. Het zijn wijze verhalen van oude zielen die kijken naar het leven dat hen omringd. Tijdens het proces van scheppen, kwam ik erachter dat bomen net zoals mensen een bepaalde vorm van bewustzijn moeten hebben. En dat zij hun gevoelens moeten kunnen uiten.

Bomen communiceren met elkaar

Nu zag ik onlangs een documentaire van de BBC over bomen en hoe zij met elkaar communiceren. Dat was natuurlijk bijzonder om te zien. Misschien ook voor jou een reden om eens op een andere manier naar bomen te kijken. Verplaats je eens in een boom en stel je eens voor hoe ze naar jou kijken, niet als voorbijganger maar als mens met een bewustzijn. Een boom waar je misschien iets van kunt leren omdat hij iets vertelt over het leven waar jij nog nooit bij stilgestaan hebt.

Het verhaal van deze 200 jaar oude boom kun je lezen op de pagina bomen en hun verhalen.

Fake Art

fake-art-fakeart-advandenboom.com-sculptures-beelden-moderne-kunst-kunstenaar-hilversum-crealisme-ad-van-den-boom

Titel: Verveling door Ad van den Boom uit de serie Fake Art 2017

Het nieuws staat vol met berichten over nepnieuws. Dat is toch geen nieuws, denk ik. Iedereen weet inmiddels toch dat de media niet zomaar te vertrouwen zijn. En met de komst van de nieuwe media weet je al helemaal niet meer wat echt of nep is. De een schrijft dit en de ander dat en dit blijkt allebei waar te zijn of niet waar. Maar wat maakt het uit. Nieuws is nieuws.

Politici doen beloften die na de verkiezingen nep blijken te zijn. Rechters hebben iemand al veroordeeld voor het proces begint als het zo beter uitkomt en tandartsen geven zich uit voor orthodontisten omdat het beter schuift.

Is er dan niets meer betrouwbaar in de wereld? Jazeker wel. Reclame is betrouwbaar, want van reclame weet iedereen dat het niet waar is of althans niet helemaal waar. Bovendien is reclame aan allerlei wetten gebonden, zodat je allang niet meer kunt zeggen wat je graag zou willen zeggen.

Maar hoe zit het dan eigenlijk in de kunstwereld? Voor kunstenaars was en blijft het moeilijk om bij een vooraanstaand museum binnen te komen. Je moet horen bij een select gezelschap, dat over de wereld al in een aantal collecties opgenomen is om ergens tentoongesteld te worden. Je CV en de lijst met tentoonstellingen lijkt belangrijker dan het werk dat je maakt.

Gelukkig betekenen andere tijden ook andere kunst. We leven in een tijd waarin het normaal is om met fake nieuws te komen. Waarom dan ook geen echte kunst op een fake plek, zoals mijn beeld ‘Verveling’ in de tuin van Museum Voorlinden?

De werkelijkheid bestaat niet, de werkelijkheid moeten je creëren.

Voorbij wat je kunt zien

Kunst raakt mensen omdat bepaalde beelden niet passen in onze hersenen. Kunst doorbreekt daardoor patronen in ons brein. Daarom zet een wit doek met als titel ‘Zonder titel’ mensen aan het denken. Gewoonweg omdat er in onze hersenen geen beeld is opgeslagen daar hiernaar verwijst. Een eskimo zal bij het zien van het doek meteen denken aan sneeuw, omdat dit beeld in de hersenen een plek heeft gekregen.

Patronen doorbreken

Veel kunstenaars maken gebruik van dit gegeven en creëren beelden die niet passen binnen ons referentiekader, maar als we meer van dit soort beelden zien, treedt er gewenning op. Kunst heeft daardoor in onze hoofden een plek gekregen en daardoor bepaalt de geest al snel of iets kunst is of niet. Kunst voldoet daarmee – net als alles – aan een bepaalde verwachting. Vult dus in wat we al denken of vinden.

De werkelijkheid bestaat niet

Mijn hele leven ben ik bezig geweest om de perceptie van mensen te beïnvloeden door hen anders naar de werkelijkheid te laten kijken. De werkelijkheid bestaat immers niet, de werkelijkheid zit in je hoofd. Hieronder kun je lezen hoe het werkt.

percepties voorbij wat je kunt zien percepties ad van den boom

Het beeld hierboven laat een vaas zien, maar ook twee gezichten. En het is allebei waar, hiermee wordt duidelijk dat de realiteit voor ieder mens anders is of kan zijn. Hoe kun je ervoor zorgen dat mensen anders naar hetzelfde gaan kijken? Dat kun je doen met woorden. Woorden die duidelijk maken waar je naar kijkt en zo voorkomen dat je er zelf iets van maakt.

percepties voorbij wat je kunt zien percepties ad van den boom

Titel: Witte vaas in zwarte achtergrond

percepties voorbij wat je kunt zien percepties ad van den boom

Titel: Twee gezichten in witte achtergrond

Percepties veranderen

Het veranderen van percepties is wat mij drijft. Ik zie mezelf niet als kunstenaar, ik zie mezelf als een creatief mens, die de kijker ziet als ontvanger en mezelf als zender. Een creatief mens dat woord en beeld combineert. Niet met de bedoeling om patronen te doorbreken, maar om de toeschouwer te inspireren om anders naar de werkelijkheid te kijken, net zo goed naar zijn eigen werkelijkheid als naar de werkelijkheid om hem heen. Ik probeer dus de perceptie te veranderen. En percepties gaan niet over kijken, maar over constructies in je hoofd.

Voorbij wat je kunt zien

Mijn werk moet je niet beoordelen op wat je ziet, maar moet je beoordelen op wat het met je doet. Bij mij gaat het dus niet zozeer om het beeld, maar om de boodschap. Dat verklaart ook mijn diversiteit in werk en in bepaalde gevallen de snelheid waarmee het gemaakt is. De boodschap bepaalt de vorm en niet omgekeerd.

Creëer je eigen realiteit

De ontvanger die meegaat in mijn verhaal is iemand die begrijpt dat de werkelijkheid een constructie van ervaringen en aannames is. En wie dat durft aan te nemen is in staat om daarnaar te handelen. Dat zijn mensen hierdoor hun leven een wending kunnen geven. Mensen die in staat zijn om een eigen realiteit te creëren. En dat is een vrijheid die ik ieder mens gun.