Het Zwitserse dorp Jungen in de zomer

Wat we van Zwitsers kunnen leren

De afgelopen twee weken was ik in Zwitserland om te werken en te schilderen. En al na paar dagen weg uit het vertrouwde Nederland valt je iets op. In eerste instantie kun je dit alleen niet zo goed benoemen.

Op een avond zit je in een restaurant en aan de tafel achter je bestellen mensen een fondue Bourguignon. Een klein half uur later, hoor je het gepruttel van olie en weer wat later ruikt het hele restaurant naar vet en vlees. Dit betekent automatisch dat de kleding die je draagt eigenlijk direct de was in kan. En weet je, er is niemand van de gasten die zich eraan stoort. Dat is het moment dat ik mijn gevoel kan verwoorden. Het is één woord, het woord is respect.

Het draait om respect

De volgende ochtend loop ik door het dorp met dit woord in het achterhoofd. Mensen groeten elkaar hier, hondenbezitters gooien de poep van hun trouwe viervoeters in vuilnisbakken en de straten zijn net zo schoon als een woonkamer die net gestofzuigd is. Zwitsers hebben respect voor elkaar en respect voor de openbare ruimte.

Later die week voetbalt Zwitserland tegen België en wat opvalt is niet zozeer het spel van de Rode Duivels, maar het commentaar. De Zwitserse reporter is enthousiast over de wedstrijd en hij kan net zo lyrisch zijn over de doelpunten van Romelu Lukaku, als over de tegengoal van Mario Gavranovic. Dat is niet alleen mooi om naar te kijken, maar ook prachtig om naar te luisteren.

Deze wedstrijd zorgt ervoor dat ik ook ga kijken naar Nederland tegen Duitsland. En ik heb meteen al spijt als ik de fluitconcerten hoor als het Duitse volkslied wordt gespeeld. Respectloos, dat is het woord wat bij Nederland hoort.

Respectloos hoe onze premier met zijn volk omgaat, respectloos hoe er over Twan Huys geschreven wordt, respectloos hoe we in het verkeer met elkaar omgaan en respectloos naar andersdenkenden.

Volgens mij kunnen we van Zwitsers leren dat je elkaar de ruimte moet geven om te zijn wie je wilt zijn. Maar ook, dat er grenzen zitten aan hoever je kunt gaan.